Διαβάστε στο Books 'n' more τη συνέντευξη του Στέλιου Πασαλούκου

Στέλιος Πασαλούκος

Γεννήθηκα στην Αθήνα. Σπούδασα Υαλογραφία (Βιτρώ) και Ψηφιδογραφία στη Σιβιτανίδειο Σχολή με δασκάλους  τον κ. Αντζουλάτο και την κ. Γ. Κανελοπούλου. Αργότερα στη Σχολή Γραφικών Τεχνών (ΤΕΙ Αθηνών) μαθαίνω Ιστορία της Τέχνης από τον ιστορικό και κριτικό τέχνης κ. Κ. Δεληγιάννη ενώ παράλληλα σχέδιο και χρώμα από τους κ. Κ. Τσιούρη και την  κ. Αν. Μπενάκη. Συμπληρώνω τις γνώσεις μου προσεγγίζοντας το έργο της κ. Γ. Ιακωβίδου (σχολή βιτρώ στη Νίκαια), την τεχνοτροπία του γκριζάιγ, αφομοιώνοντας καινούργιες τεχνικές τόσο στο χώρο των βιτρώ όσο και της ζωγραφικής.

Από το 1994 μέχρι σήμερα εργάζομαι ως Υαλογράφος – Ζωγράφος αναλαμβάνοντας εργασίες σε επαγγελματικούς και ιδιωτικούς χώρους. Διατηρώ το εργαστήριο στην Αγ. Βαρβάρα, Καραολή 48Γ – κοντά στον υπό κατασκευή σταθμό Μετρό της πόλης.

 Έχω παρουσιάσει το έργο μου σε τέσσερις  ατομικές εκθέσεις (Μυτιλήνη, Μόλυβος, Πειραιάς, Dom cafe) και έχω πάρει μέρος  σε ομαδικές εκθέσεις (Χίος, Θεσσαλονίκη, Ύδρα, Αθήνα, Καλλιθέα, Πειραιάς, Αεροδρόμιο, Briollay – Γαλλία, κ.α.) με οργάνωση της Δημοτικής Πινακοθήκης Χίου, της Πανελλήνιας Εταιρίας Λόγου και Τέχνης, του ομίλου Unesco, του Art Πρίσμα, της Φλωράκη Art Gallery, του γαλλικού συλλόγου στην Αθήνα Athènes Accueil, του γαλλικού συλλόγου Bonne Humeur στη Γαλλία, κλπ.

Συνεργάζομαι με τον κ. Στ. Ψωμαδέλλη για τα σκηνικά της όπερας «Rigoletto» στην Εθνική Λυρική Σκηνή σε σκηνοθεσία του κ. Γ. Καρύδη (1995), και για τα σκηνικά της κωμωδίας «Το Υπερπέραν Είναι Εδώ» στο Σπίτι Τέχνης Λόλης σε σκηνοθεσία του κ. Λ. Τσίπη (2006).

Εργάζομαι ως εκπαιδευτής στο ΙΕΚ Σιβιτανιδείου στα μαθήματα ελευθέρου σχεδίου και πρακτικής χρώματος για το τμήμα Τεχνικών Διακόσμησης (Καλλιθέα 1998), ως εκπαιδευτής για τη θεωρητική και πρακτική διδασκαλία της τέχνης των βιτρώ στη σχολή «Εργοδιδασκαλείον» (Χαλάνδρι 2004 - 2005), ως εκπαιδευτής με την παραπάνω ιδιότητα στο τμήμα Βιτρώ του δήμου Αγ. Βαρβάρας (2004 – 2008).

Έργα μου υπάρχουν σε ιδιώτες από Ελλάδα, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία.

Το 2017 εκδίδω την ποιητική συλλογή «Τατουάζ» με τις εκδόσεις Οσελότος χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Πάλας.

Από το 2012 είμαι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας στην εφορεία της Διακοσμητικής.

Γεννήθηκα στην Αθήνα το 1968. Σπούδασα Υαλογραφία και Ψηφιδογραφία στη Σιβιτανίδειο Σχολή και Γραφιστική στα Τ.Ε.Ι. Αθηνών. Εργάζομαι ως εικαστικός έχοντας αντικείμενο το βιτρό και τη ζωγραφική από το 1994.

Το τατουάζ είναι η πρώτη απόπειρα που κάνω στο χώρο του βιβλίου. Αποτελεί συρραφή κειμένων και ποιημάτων που γράφτηκαν κυρίως από το 2008 έως τα μέσα του 2015. Μία υποκειμενική καταγραφή σημείων και καταστάσεων.

Όπως ένα τατουάζ.

1) Πείτε μας πως αποφασίσατε να γράψετε την ποιητική σας συλλογή;

Τα ποιήματα και τα κείμενα που περιέχονται στη συλλογή «τατουάζ» γράφτηκαν μεταξύ 2008 και 2015. Βίωσα την περίοδο αυτή έντονα, με καταστάσεις και συναισθήματα σχεδόν ακραία που εναλλάσσονταν χωρίς να αφήνουν περιθώριο ηρεμίας. Η περίοδος αυτή συνέπεσε με αυτό που ονομάζουμε «κρίση», κάτι που σαφώς ήταν (και είναι) αδύνατον να μην αφήσει σημάδια της επιρροής της αφού ανήκω στην πλειάδα των ανθρώπων που βάλλονται από αυτήν. Έτσι λοιπόν, υπήρξε η στιγμή που έβλεπα τα πάντα να καταρρέουν γύρω μου κι εντός μου και αποφάσισα να αντιδράσω. Η έκδοση της ποιητικής συλλογής είναι η αντίδραση αυτή.

2) Μέσα από την ποιητική σας συλλογή θέλετε να στείλετε κάποια μηνύματα;

Όχι, δεν θέλω να στείλω κάποιο μήνυμα. Η προσπάθειά μου έγκειται στο να είναι το αποτέλεσμα πλήρες ως προς το πώς αντιλαμβάνομαι τις καταστάσεις και τα γεγονότα. Τώρα, εάν υποβόσκουν μηνύματα ανάμεσα στις αράδες είναι μάλλον θέμα ανάγνωσης και πολύ λιγότερο της πρόθεσής μου.

3) Ποια είναι η ανταπόκριση του κοινού μέχρι τώρα;

Έτυχε να γίνω δέκτης θετικών σχολίων αλλά και αδιαφορίας.

4) Ποιο είναι το συναίσθημα ενός ποιητή που πιάνει πρώτη φορά το βιβλίο του στα χέρια του;

Θεωρώ ότι δεν είμαι ποιητής, αν μου επιτρέπεται η διευκρίνιση. Το συναίσθημα όμως είναι σαν ολοκλήρωση, ένα άρτιο συναίσθημα – τουλάχιστον έτσι ένοιωσα. Πάντα μου αρέσει η μυρωδιά ενός καινούριου βιβλίου, αυτή η ευφορία που μου προκαλεί το ξεφύλλισμα των σελίδων που δεν τις έχει αγγίξει άλλο χέρι.

5) Πόσο ταυτίζεστε με τα ποιήματα που έχετε γράψει;

Όταν αυτά γράφονται ναι, είμαι ταυτισμένος. Όσο περνά ο καιρός αυτό σταματά μέχρι που έρχεται και η στιγμή της απομυθοποίησης.

6) Όταν ήσασταν μικρός πώς φανταζόσασταν τον εαυτό σας;

Καλώς ή κακώς δεν τον φανταζόμουν, άλλωστε από νωρίς κατάλαβα ότι δεν υπάρχει νόημα σε αυτού του είδους τη φαντασίωση. Μόνο που θα ήθελα να μπορούσα να πετάω, κυριολεκτικά και όχι μεταφορικά.

7) Είστε ευαίσθητος;

Θεωρώ ότι η λογική μας είναι ένας κόσμος αντιθέτων. Πώς μπορεί κάποιος να είναι ευαίσθητος αν πρώτα δεν έχει βιώσει την αναλγησία, την αρρώστια, την σκληρότητα χωρίς αυτά να τα μετατρέψει σε προσωπικό όραμα;

8) Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας;

Κατά τη γνώμη μου ο φόβος είναι αποτέλεσμα του πόνου, δηλαδή της αίσθησης της απώλειας. Θεωρώ ότι ο φόβος είναι αόριστος όταν δεν είναι συγκεκριμένη η αιτία που τον προκαλεί. Όταν η αιτία γίνεται συγκεκριμένη ο φόβος μειώνεται και μπορεί να υπάρξει η δράση. Δεν πιστεύω ότι ο φόβος έχει πάντα αρνητικό πρόσημο.

9) Ποιά μουσική σας αρέσει;

Δε μπορώ να μιλήσω για κάποιο συγκεκριμένο είδος μουσικής γιατί αυτό εξαρτάται από τη διάθεση. Μπορώ να πω τι δεν μου αρέσει: εν πολλοίς τα λαϊκά, τα τσιφτετέλια, τα πανηγυριώτικα και γενικώς η μουσική όπου νιώθω να μην έχω κάποια συγγένεια.

10) Τι όνειρα έχετε για το μέλλον ;

Αυτή την εποχή είναι δύσκολο να κάνω όνειρα για το μέλλον. Τα όνειρα θέλουν προσοχή, έχουν τη δική τους δυναμική. Τα όνειρά μου είναι συνάρτηση της δυνατότητάς και της θέλησής μου. Σε μία φράση: να συνεχίσω να είμαι συνεπής σε αυτό που κάνω.

11) Τι σας στεναχωρεί ;

Η σκληρότητα που επικρατεί και οι ακραίες αντιλήψεις.

12) Πείτε μας τρία χαρακτηριστικά σας.

Επίμονος σε σημείο αυτοκαταστροφής, επιρρεπής σε υπερβολές, μου αρέσει η ησυχία.

13) Ετοιμάζετε κάτι άλλο τώρα;

Ετοιμάζομαι για μία συμμετοχή σε έκθεση εικαστικών διακοσμητικών εφαρμογών και για μία ατομική έκθεση με έργα βιτρώ και ζωγραφικής όπου ελπίζω να γίνει και η παρουσίαση της ποιητικής συλλογής «τατουάζ». Επίσης προετοιμάζομαι για την έκδοση μιας νέας συλλογής.

14) Πώς ξεκινήσατε τη συγγραφή;

Κοινότυπα θα έλεγα, από την εφηβεία. Όλα αυτά, τα «εφηβικά», τα έχω πετάξει. Αρκετά αργότερα ξεκίνησα κυρίως από την ανάγκη για αυτοέκφραση ή περισυλλογή με τη μορφή καταγραφής σκέψεων όπου εμπλουτίζονταν ή άλλαζαν εντελώς μορφή.

15) Πόσες ποιητικές συλλογές έχετε γράψει και ποιές είναι αυτές;

Μία. Το «τατουάζ» όπου ολοκληρώθηκε το 2015. Το 2016 έκανα μια ηλεκτρονική έκδοση και το 2017 αυτοέκδοση με τη συνεργασία των εκδόσεων Οσελότος. Χρησιμοποιώ το ψευδώνυμο Πάλας.

16) Τι αγαπήσατε περισσότερο στην ποιητική σας συλλογή;

Όλη τη διαδικασία. Από το εξώφυλλο μέχρι και την τελευταία σελίδα εργάστηκα προσωπικά ώστε να υπάρχει ένα αποτέλεσμα που θα μου είναι αρεστό.

17) Όταν τελειώσατε το βιβλίο σας ποιός/ά το διάβασε πρώτος;

Όταν τελείωσα το βιβλίο κανείς. Όταν εκδόθηκε, συμπτωματικά δύο καλοί φίλοι, η Κατερίνα Σ. που μένει στο εξωτερικό  κι ο Ηλίας Δ. που μένει σε όμορο δήμο.

18) Ποιές αντιδράσεις είχαν η οικογένειά σας, τα αγαπημένα σας πρόσωπα όταν έμαθαν ότι θα εκδώσετε το βιβλίο σας;

Εκτός από την κυρία που σχετίζομαι η οποία είχε πολύ θετική αντίδραση κανείς δεν γνώριζε ότι πρόκειται να εκδώσω βιβλίο. Όλοι το έμαθαν αφότου η έκδοση ήταν γεγονός. Μπορώ να πω ότι οι αντιδράσεις ήταν θετικές.

19) Πώς αντιμετωπίζετε γενικά τις κριτικές, είτε θετικές είτε αρνητικές;

Καλοπροαίρετα. Η θετική κριτική είναι σχεδόν πάντα επιθυμητή. Η αρνητική κριτική εάν είναι ειλικρινής μπορεί να βοηθήσει.

20) Τι προσφέρει το βιβλίο σας στον αναγνώστη;

Δεν το γνωρίζω. Έχω την εντύπωση ότι εξαρτάται από τον αναγνώστη. Εύχομαι κάτι, κάπως, κάπου να συνεισφέρει σε εκείνον ή εκείνη που θα διαθέσει το χρόνο του για την ανάγνωση του.

21) Από τι εμπνέεστε;

Πηγή έμπνευσης μου είναι η καθημερινότητα των σχέσεων που άλλοτε είναι χαώδης ή δύσκολη, άλλοτε είναι ουτοπική και άλλοτε κυλά αρμονικά. Με τη λέξη σχέση εννοώ το σύνολο των σχέσεων ενός ανθρώπου: με το συνάνθρωπο, τη φύση, τα ζώα, την ιστορία, τις συνήθειες, κοκ.

22) Ποιο είναι το αγαπημένο σας τραγούδι;

Ένα τραγούδι του Tim Buckley, το Phantasmagoria in Two γραμμένο το 1967.

23) Ποια είναι η πιο ευτυχισμένη παιδική σας  ανάμνηση;

Οι καλοκαιρινές διακοπές σε Χίο και Πεντέλη.

24) Ποια ήταν η πιο σημαντική στιγμή της ζωής σας;

Έχουν υπάρξει αρκετές σημαντικές στιγμές στη μέχρι τώρα ζωή μου. Κάποιες μοιραίες και κάποιες που χρειάστηκε να δράσω. Δε μπορώ να ξεχωρίσω.

25) Γίνατε αυτό που ονειρευόσασταν να γίνετε;

Ναι, αφού συνεχίζω να σχεδιάζω και να ασχολούμαι με έναν συγκεκριμένο τομέα των εικαστικών τεχνών. Σαν άνθρωπος όμως έχω να διανύσω αρκετό δρόμο ακόμα.

26) Ποιο είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο που αντιμετωπίσατε στη συγγραφή; Ή μετά τη συγγραφή;

Κατά τη διάρκεια της συγγραφής το εμπόδιο εντός εισαγωγικών είναι η ενασχόλησή μου με τον πόνο. Μετά τη συγγραφή δεν υπάρχει εμπόδιο, όλα ακολουθούν το δρόμο τους.

27) Καριέρα ή οικογένεια; Τι από τα δυο επιλέγετε;

Τίποτα από τα δύο. Μόνο να μπορώ να είμαι όπου κι αν είμαι με ακεραιότητα.

28) Για τι έχετε μετανιώσει;

Για αρκετά θέματα. Δεν πιστεύω στη φράση «δεν μετανιώνω για τίποτα», ούτε στην αποποίηση ευθυνών αλλά ούτε στα ενοχικά σύνδρομα που ακολουθούν. Έχω μετανιώσει για το ότι έδωσα μια BMW R51, δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται.

29) Τι σας ενοχλεί περισσότερο στους άλλους;

Η υποτιθέμενη γνώση πάνω σε οτιδήποτε.

30) Τι σας αρέσει να διαβάζετε;

Ιστορία, ιστορικό μυθιστόρημα, κοινωνικοπολιτικά θέματα, ποίηση, φιλοσοφικά κείμενα, αστυνομικό μυθιστόρημα, και άλλα.

31) Ποιος είναι ο μεγαλύτερός σας πόθος;

Να γίνω κάποια στιγμή άνθρωπος.

32) Ποιος είναι ο αγαπημένος σας συγγραφέας ή ποιητής;

Δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσω. Με έχουν συντροφεύσει πολλές και πολλοί μέχρι τώρα. Θεωρώ ότι αν ξεχώριζα έναν ή δύο θα αδικούσα άλλους.

33) Πείτε μας δυο πράγματα που δεν συγχωρείτε σε μια σχέση;

Μόνο ένα υπάρχει. Η ανειλικρίνεια.

34) Ένα όνειρο που είχατε από παιδί κι έχει πραγματοποιηθεί;

Δεν μπορώ να πω ότι είχα ιδιαίτερα όνειρα σαν παιδί. Μέχρι στιγμής μου αρκεί ό,τι έχω καταφέρει.

35)  Έχετε κάποια χόμπι;

Μου αρέσει να ακούω μουσική. Προσπαθώ να αναστήσω και κάποια άλλα όπως ο αθλητισμός που τον έχω παρατήσει.

36) Ποιά ήταν η τελευταία φορά που κλάψατε και γιατί;

Τελευταία φορά που έκλαψα ήταν όταν άκουσα για πολλοστή φορά την «Τετραλογία» του Δήμου Μούτση. Αν εξαιρέσω την υπέροχη ποίηση, ο λυρισμός και η δυναμική της μουσικής του Δήμου Μούτση είναι κάτι το υπέροχο.

37) Ποια ήταν η τελευταία φορά που γελάσατε και γιατί;

Τελευταία φορά που γέλασα ήταν παρέα με το κορίτσι μου όπου λέγαμε αστεία και αλληλοπειραζόμασταν.

38) Πείτε μας μια μέρα της καθημερινότητάς σας;

Λόγω του ότι η καθημερινότητά μου ποικίλει χωρίς αυτό να σημαίνει κάτι το συναρπαστικό μπορώ να απαντήσω με τους τελευταίους στίχους του Λουκιανού Κηλαηδόνη από ένα τραγούδι του: κι όμως κατά βάθος κάπου υπάρχει λάθος / κάπου την έχουμε πατήσει κι δυο.

39) Τι λατρεύετε περισσότερο;

Την ησυχία και την επαφή με τη φύση.

40) Σε τι δεν μπορείτε να αντισταθείτε;

Σίγουρα στην καλή παρέα και στο ποτό.

41) Πείτε κάτι που θα θέλατε να ξέρει για εσάς το αναγνωστικό κοινό και οι θαυμαστές σας. 
Θα θέλατε να μας στείλετε δύο ποιήματά σας σαν επίλογο αυτή της συνομιλίας;

Έχω την εντύπωση ότι μετά από την συνομιλία μας δεν έχω να προσθέσω κάτι άλλο για μένα εκτός από τα δύο ποιήματα σαν επίλογο. Σας ευχαριστώ, με εκτίμηση.

Στέλιος Πασαλούκος

Διαβάστε ένα κείμενο και ένα ποίημα που βρίσκονται στη συλλογή:

Πρωινό 9ης Φεβρουαρίου

Κρύφτηκες ανάμεσα στο χρώμα και το μουσαμά.

Πόσες αλήθειες, πόσα ψέματα, πόσους αέρηδες, πόσες κορφές, πόσο κρασί, ποιούς ορίζοντες κοιλοπονάς; Σε μάζεψα χαλικάκι καθώς ήσουν και καθώς ταίριαζε στη φύση σου, όμως σε ξανάφησα εκεί που σε βρήκα, όχι για να σε βρει κάποιος άλλος μα επειδή εκεί ήταν η θέση σου.

Είχες όμως προλάβει να χαράξεις πάνω μου τα βήματα της εφηβείας και του ανδρισμού, τα πατήματα λέω ή τα μπόλια στο δέντρο λέω ή τον απτάλικο λέω που μου αρέσει να σου χορεύω όταν σε νοιώθω να μου τσιμπάς την καρδιά ή τα αχαμνά μου, λέω. Λέω λαλαλαλά λέω, πηγή λαλούσα, λέω. Κι όμως, σε θυσίασα για να φυσήξει ούριος άνεμος στα πανιά και στις ψυχές που ξεκινούσαν τότε από την Αυλίδα. Πάρτε την Τροία, πάρτε την! Μα φέρτε πίσω την Ελένη! Ποιά Ελένη; Είναι αστείο Ελένη, στο λέω.

Σε βρήκα Ελένη, ανάμεσα στο χρώμα και στο μουσαμά. Χαλάλι σου ολόκληρη η Τροία, οι χιλιάδες των νεκρών και το αίμα, και αυτό χαλάλι σου!

Ελένη, βαμμένη με αίμα Ελένη, κόκκινη γη Ελένη, για άλλους λευκό χαρτί, Ελένη.

Απών

Οι κυματισμοί από το ψάρεμα του κορμοράνου

Φίλησαν απαλά την ακτή με ζώνες θλίψης

Γέμισε ο αέρας νεκροφιλήματα και μεγαλόσταυρους

Οι γυναίκες των ψαράδων σταύρωναν τα χέρια

Παίζοντας κοροϊδευτικά τη γλώσσα στον καιρό

Τα δειλινά δηλώνω απών και οσμίζομαι αίμα

Από πληγές και τομές που έγιναν με καλέμι

Οι μαρμαράδες στέκονταν και γελούσαν

Όλο το σπίτι γεμάτο με στάχτη από τσιγάρα

Από θυσίες νεκρικές κι εγώ γελώ σαν παράφρων

Κλοτσώντας τη στάχτη ώσπου να νιώσω βρώμικος

Αν αφεθώ να δακρύσω θα γίνω η παλίρροια

Στη λίμνη που ψάρευε ο κορμοράνος.