ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΡΟΛΟΓΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ ΚΕΙ ΠΟΥ ΛΟΥΖΟΝΤΑΝ ΝΕΡΑΙΔΕΣ
Αγαπητέ αναγνώστη,
Τούτο το βιβλίο είναι ένα εμπόδιο λησμονιάς. Μια μικρή συλλογή με λαϊκά παραμύθια από την περιοχή μου, θρύλους, παραδόσεις, από μια άλλη λησμονημένη όψη της Ελλάδας, τη Στοιχειωμένη Ελλάδα. Την Ελλάδα του νερού, του καθαρτήριου, του ζωογόνου, του ιαματικού αλλά και αυτού που μέσα του γεννήθηκαν πλάσματα μυστήρια και μυθικά. Μια χώρα που αφθονεί σε παράξενες και ανεξήγητες ιστορίες. Ιστορίες ντυμένες με ξωτικές μελωδίες, περίεργες κραυγές, μάγισσες και νεράιδες, περίεργα και αλλόκοτα όντα, δαιμόνια ή στοιχειά και νυκτόβια πλάσματα. Πτυχές μιας κρυφής από τα φώτα των πόλεων Ελλάδας, μιας καταπατημένης Ελλάδας από τη ρουτίνα των μεγαλουπόλεων.
Αυτά τα πλάσματα ήταν συνυφασμένα με τη ζωή των ανθρώπων. Ακόμα θυμάμαι τη γιαγιά μου να μου ιστορεί για τον Γκιώνη και τα βράδια κρατούσα την αναπνοή μου για να
τον ακούσω καλυτέρα που έψαχνε τον αδερφό του μέσα στο δάσος. Κι ακόμα σκεπαζόμουν με το σεντόνι μέχρι πάνω πριν κοιμηθώ, γιατί πάντα παραφύλαγε η Μούτα που έπαιρνε τα άτακτα παιδιά. Κάποτε μάλιστα είχα ακούσει την ιστορία ενός παππού μου που είχε δει με τα μάτια του έναν άσπρο καβαλάρη σε ένα γεφύρι και ήταν τόσο ζωντανή η ιστορία του, που απόμεινα να τον κοιτάζω με γουρλωμένα μάτια.
Σήμερα φαίνονται τόσο απόμακρα σε μερικούς αυτές οι δοξασίες, μα αυτές μεγάλωσαν τους προγόνους μας και τους προστάτεψαν από δύσκολα γεγονότα. Γενιές Ελλήνων έζησαν δίπλα στο φανταστικό και το απόκοσμο, έχοντας πρωταγωνιστικό ρόλο, αλλά άθελά τους. Είδαν καλικάντζαρους σε νερόμυλους, δρασκέλησαν ποτάμια και δράκοντες και κρυφοκοίταξαν νεράιδες να λούζονται, καθώς και Μοίρες. Έτσι έγραψαν τις δικές τους σελίδες στο μεταφυσικό διάφανο πέπλο της Στοιχειωμένης Ελλάδας.
Τέλος, γράφοντας και ερευνώντας μέσα από το πλήθος των μύθων και των δοξασιών σχετικά με την πηγή της ζωής μας, το νερό, θέλησα να μεταφέρω μέσα από αυτό το βιβλίο όλα όσα με έκαναν να ονειρεύομαι περισσότερο και να με συντροφεύουν στις χαρές και στις λύπες της ζωής μου.
Δεν είμαι ούτε συγγραφέας, ούτε ερευνήτρια, πάρα μονάχα μια λάτρης των παραμυθιών, μια παραμυθού και ένας υπηρέτης του λόγου.
Καλή απόλαυση, λοιπόν!
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Γεννήθηκε και ζει στην Αμφιλοχία. Σπούδασε στο ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ .
Η πορεία της μέσα από τις διάφορες μορφές τέχνης την έκανε να ονειρεύεται ακόμα και με τα μάτια ανοιχτά, έναν καλύτερο κόσμο. Αγιογραφεί, γράφει ποιήματα, κατασκευάζει χειροποίητες κούκλες για κουκλοθέατρο και γενικά «ποιεί ο,τιδήποτε με τα χέρια» . Μα μεγάλη της αγάπη είναι τα λαϊκά παραμύθια , τα οποία αφηγείται σε διάφορους χώρους και τα συλλέγει. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια αφήγησης παραμυθιού, θεατρικού παιχνιδιού και δημιουργικής γραφής. Αρθρογραφεί σε διάφορα sites με θεματολογία τους μύθους και την λαογραφία.
Συμμετείχε σε πολλά σεμινάρια ως εισηγήτρια με θέμα το παραμύθι καθώς και σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς με κειμενά της . Ποιήματά της υπάρχουν στη συλλογή Ε-POEM των εκδ.Συμπαντικών Διαδρομών ενώ παραμύθια της έχουν δημοσιευτεί σε διάφορες ανθολογίες . Το 2016 εκδίδεται το πρώτο της βιβλίο «Είπαμε πολλά και σώνει» και το 2017 το δεύτερό της «Κει που λούζονταν Νεράιδες» από τις ίδιες εκδόσεις.
1. Όταν ήσασταν μικρή σας διάβαζαν παραμύθια; Ποιο είναι το πρώτο παραμύθι που θυμάστε;
Tα πρώτα παραμύθια που μου διάβασαν ήταν τα κλασικά παραμύθια των αδερφών Γκρι ή κάποιους μύθους του Αισώπου. Αλλά είχα την τύχη να έχω παραμυθάδες παππούδες που εκείνη την ώρα σκαρφίζονταν παραμύθια ή μου έλεγαν παραμύθια που είχαν ακούσει κι αυτοί παιδιά ή έλεγαν ακόμα και ιστορίες από τη ζωή τους ( πόλεμο, κατοχή κτλ.).
2. Ποια είναι η λέξη ή φράση που λέτε πιο συχνά;
2. Ποια είναι η λέξη ή φράση που λέτε πιο συχνά;
Συχνά λέω «Όλα γίνονται για κάποιο λόγο» όταν μας συμβαίνουν ατυχίες ή ακόμα και καλά πράγματα στη ζωή μας. Οι άνθρωποι έχουμε την τάση να είμαστε ανυπόμονοι, να θέλουμε αυτό που έχουμε στο μυαλό μας να γίνεται άμεσα .Όμως μπορεί αυτό να μη γίνει αν όμως το θέλουμε πολύ το συμπάν συνωμοτεί και όλα παίρνουν το δρόμο τους.
3. Τι σας κάνει να μην κοιμάστε το βράδυ;
3. Τι σας κάνει να μην κοιμάστε το βράδυ;
Η αδικία και η αχαριστία μου προκαλούν απέραντη στενοχώρια. Τόσο όταν συμβαίνει σε φιλικό επίπεδο , όσο και σε γενικότερο .
4. Ποια φράση θα θέλατε να έχουν υπογραμμίσει ή αποτυπώσει, όλα τα παιδιά στο βιβλίο σας;
Νομίζω πως όλοι μας πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας το «έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλυτέρα» όπως τελειώνουν τα λαϊκά παραμύθια που υπάρχουν στα βιβλία μου. Κι αυτό γιατί Παρόλου που αντιμετωπίζουμε δυσκολίες θα πρέπει να ξέρουμε πως στο τέλος μαθαίνουμε να αντιμετωπίζουμε τους φόβους μας και να βγαίνουμε αλώβητοι.
5. Διαδίκτυο και κονσόλες παιχνιδιών κατακτούν χώρο στη ζωή των παιδιών, με αφηγήσεις που έχουν σχέση με την ταχύτητα, τον περιορισμένο αριθμό ζωών, τον ανταγωνισμό. Ένας στο τέλος θα νικήσει. Πόσο τοξικό είναι αυτό;
Η εικόνα δυστυχώς έχει κάνει τα παιδιά αλλά και όλους τους ανθρώπους να μην είναι δημιουργικοί γιατί δεν αφήνει χώρο στη φαντασία τους, να δημιουργήσουν τον ήρωα όπως αυτοί θέλουν. Σήμερα η βία μπολιάζεται στη καρδιά των παιδιών και τους μολύνει την ψυχολογία. Δεν ασχολούνται ούτε με το βιβλίο ούτε με τα παραμύθια επειδή δεν τους είναι αρεστά γιατί δεν έχουν ,νομίζουν, κάτι φαντασμαγορικό. Αυτό όμως είναι λάθος και πρέπει οι γονείς να το καταλάβουν νωρίς και να βοηθήσουν τα παιδιά τους γιατί ότι κατακτιέται μέσω της φαντασίας και της δημιουργικότητας δεν χάνεται ποτέ.
6. Ποια είναι η αγωνία σας όταν ολοκληρώνετε μια ιστορία και πριν αρχίσετε την επόμενη;
Δεν νομίζω πως έχω κάποιο άγχος γιατί απολαμβάνω αυτό το ταξίδι στη γραφή και στον παραμυθιακό λόγο. Ίσως το μόνο που σκέφτομαι είναι πως πρέπει να αλλάζω τη νοοτροπία που έχουν οι περισσότεροι για τα παραμύθια, δηλαδή πως προορίζονται μόνο για παιδιά γιατί τα βιβλία μου έχουν αποδείξει πως τα διαβάζουν περισσότερο οι μεγαλύτεροι, μιας και τα παραμύθια των παλαιών χρόνων ήταν μόνο για ενήλικες.
7. Ποια εσωτερική επιταγή καλύπτετε μέσα από τα παραμύθια, που δεν τη βρήκατε σε κάποιο άλλο λογοτεχνικό είδος για να υπηρετήσετε;
Την ανάγκη για να διατηρήσω την φαντασία , την παιδικότητα μου και να προωθήσω την παράδοση μας που αρχίζει να ξεχνιέται.
8. Ο Ρώσος θεωρητικός Βλαντιμίρ Προπ έχει καταγράψει τις 31 λειτουργίες των παραμυθιών. Μία από αυτές είναι και ο μαγικός βοηθός που λαμβάνει ο ήρωας. Θεωρείτε ότι τα μαγικά μέσα είναι απαραίτητα για την εξέλιξη της ιστορίας;
Ο μαγικός βοηθός είναι πολύ σημαντικός γιατί είναι και αυτός που επιτρέπει να εξελιχθεί η ιστορία και να δημιουργήσει την πλοκή, με τον ηρώα στο τέλος να παίρνει την τελική απόφαση. Άλλωστε και στη καθημερινότητα μας δεν έχουμε μαγικούς βοηθούς; Μπορεί να μην είναι νεράιδα αλλά ίσως είναι ένας άνθρωπος, μια ιδέα , ένα αντικείμενο.
9. Οι συγγραφείς των παραμυθιών, πώς πρέπει να αντιμετωπίζουν τα παιδιά;
Δεν πρέπει κατά την γνώμη μου να συμπεριφερόμαστε στα παιδιά σαν να είναι «κουτά» και να τους λανσάρουμε απλοϊκά παραμύθια. Είναι ένα αυστηρό και απαιτητικό κοινό που αν δεν του αρέσει κάτι θα σου το πει ευθέως οπότε πρέπει τα παραμύθια που γράφουμε να έχουν νοήματα χωρίς άμεσο διδακτισμό.
10. Το παραμύθι πώς οφείλει να προσεγγίζει την πραγματικότητα, μέσω της φαντασίας;
Τα παραμύθια με τα οποία ασχολούμαι δεν είναι πέρα για πέρα εξωπραγματικά. Δηλαδή ο ήρωας ήταν ένα απλό παιδί ή ένας γέρος και μια γριά. Κι αν ακόμα ήταν ένα πλάσμα της φαντασίας θα ήταν πιο ανθρώπινο θα είχε αδυναμίες και θα είχε συναισθήματα. Έτσι πρέπει να είναι τα παραμύθια πάντα, πιο κοντά στον αναγνώστη και όχι τόσο πασπαλισμένα με χρυσόσκονη γιατί τότε δεν έχουμε «ενσυναίσθηση». Αν ο ήρωας είναι απλός τότε θα μπορεί να ταυτιστεί με έναν πρόσφυγα ή έναν άστεγο και να πλησιάσει πιο πολύ τον αναγνώστη.
11. Τα παραμύθια μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο;
Πάντα τα παραμύθια βοηθούσαν να αλλάξει ο κόσμος γιατί μετέδιδαν στους ανθρώπους νοήματα και ιδέες που ο καθένας της εκμεταλλεύονταν διαφορετικά με σκοπό το καλό. Αν διαβάσουμε παραμύθια ίσως γλιτώσουμε το παραμύθιασμα .
12.Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Είμαι στη διαδικασία της συγγραφής ενός τρίτου βιβλίου παραμυθιών. Προσπαθώ να μην κοιτάζω πολύ μακριά και χάνω το σήμερα.
12. Tί θα λέγατε στον κόσμο ότι αντιπροσωπεύει η παιδική λογοτεχνία;
Την αθωότητα, την φαντασία , την δημιουργικότητα , αλλά και την ευθύνη γιατί έχεις απέναντι σου «εύπλαστους» ανθρώπους που με ένα σου λάθος μπορεί και να τους επηρεάσεις αρνητικά και αν διαμορφώσεις χαρακτήρες με στοιχεία που δεν θες.
13. Ποιο από τα βιβλία σας που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα σας "δυσκόλεψε" περισσότερο;
Νομίζω πως κάθε συγγραφέα τον δυσκολεύει το πρώτο του βιβλίο. Γιατί έχει την απειρία και το άγχος . Όπως μια γυναίκα γίνεται πρώτη φορά μάνα . Αγχώνεται για το άγνωστο , δυσκολεύεται και μαθαίνει πράγματα πρώτη φορά. Μετά στα επόμενα παιδιά της είναι αλλιώς , έχει εμπειρία και αποφεύγει τα λάθη περισσότερο. Έτσι είναι και ο συγγραφές για το «πνευματικό παιδί» του.
14. Τί θα λέγατε στους μικρούς αναγνώστες σας που περνούν δύσκολα λόγω της γενικότερης οικονομικής και μάλλον κοινωνικής κρίσης;
Θα τους έλεγα να πιστέψουν στον εαυτό τους και όπως και οι ήρωες των παραμυθιών παλεύουν έτσι να παλέψουν και αυτοί με τα προβλήματα τους ώστε να τα καταφέρουν ακόμα και στη πάλη με το δράκο.
15. Τί πιστεύετε για την εξέλιξη της τεχνολογίας (ebooks) και πόσο σας επηρεάζει;
Σίγουρα η τεχνολογία έχει επηρεάσει την λογοτεχνία και όλους μας όμως αυτός που θέλει να διαβάσει ένα βιβλίο , μπορεί να αγοράσει ένα μεταχειρισμένο ή να πάει σε μια βιβλιοθήκη. Δεν συγκρίνεται τίποτα με τη μυρωδιά του βιβλίου. Από την άλλη μέσω της τεχνολογίας γίνεται πιο ευρέως γνωστή η δουλειά μας και υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες για εξέλιξη.
16. Τί είναι αυτό που χάνουμε μεγαλώνοντας και η απώλεια του μας στερεί κάτι από τη ζωή;
Χάνουμε την παιδικότητα μας και αυτό μας στερεί να χαιρόμαστε με τα απλά πράγματα και να μην γελάμε με την καρδιά μας.
17. Τί είναι το πιο σημαντικό που σας έχουν μάθει τα παραμύθια;
Τα παραμύθια μου έμαθαν να παλεύω με τους εσωτερικούς μου δράκους και να μπορώ να συμφιλιώνομαι μαζί τους. Είναι μεγάλη ψυχοθεραπεία τα παραμύθια.
18. Ποιο ήταν το αγαπημένο σας παιχνίδι;
Αγαπώ πολύ τα παιχνίδια γνώσεων. Με καλή παρέα , ένα ποτήρι κόκκινο κρασί και ένα παιχνίδι ερωτήσεων μπορώ και να ξημερωθώ.
Ποια ανάγκη σας έκανε να αρχίσετε να γράφετε παραμύθια;
Να μεταφέρω την παράδοση και την λαογραφία και στις μικρότερες γενιές που έχουν μεγαλώσει μόνο με Barbie και videogames.
Πώς μπορεί κάποιος να πιστέψει σήμερα στα παραμύθια, όταν όλα τον σπρώχνουν σ’ έναν ωμό ρεαλισμό; Όλοι μιλούν πια γι’ αυτόν το ρεαλισμό;
Μπορεί όλα να σπρώχνουν τον άνθρωπο στον ρεαλισμό και κάποιοι να τον ενστερνίζονται όμως οι άνθρωποι καταφεύγουν στα παραμύθια για να ξεφύγουν από τα προβλήματα τους και περισσότερο οι μεγάλοι. Αυτοί τα έχουν περισσότερο . Όμως τα παραμύθια που είναι για μεγάλους, είναι αυτά της λαϊκής μας παράδοσης. Πολλοί συγγράφεις κάνουν το λάθος να ονομάζουν παραμύθια κάποια αναγνώσματα . Λάθος . Τα παραδοσιακά παραμύθια έχουν ρεαλισμό και ντομπροσύνη. Μιλάνε π.χ. για ένα ζευγάρι που δεν είχε παιδιά ή για κάποια ορφανή κοπέλα. Είναι γεμάτα συμβολισμούς και δεν σε κοροϊδεύουν γιατί εξ αρχής σου λένε πως ό,τι πούμε εδώ θα είναι ψέματα «ελάτε να πούμε ψέματα δέκα σακιά γιομάτα».
Γιατί τα παραμύθια πρέπει να έχουν πάντα ευτυχισμένο τέλος ή, έστω, ν’ αφήνουν ένα αίσθημα λύτρωσης;
Ευτυχισμένο τέλος έχει η καθημερινότητα μας; Πως είναι δυνατό να έχουν ευτυχισμένο τέλος και τα παραμύθια, αφού δεν ξεφεύγουν τόσο πολύ από την καθημερινότητα. Υπάρχουν και παραμύθια με άσχημο τέλος όπως άσχημα είναι και μερικά πράγματα που βλέπουμε τριγύρω μας. Έτσι μαθαίνουν όλοι πως στη ζωή υπάρχει το καλό και το καλό.
Αν η ελληνική κρίση ήταν παραμύθι, τι τίτλο θα είχε και πώς θα εξελισσόταν;
Ίσως η ελληνική κρίση ήταν ένα σκοτεινό πλάσμα που τελικά ο ήρωας το κερδίσει όχι απαραίτητα με τη βία αλλά ίσως με κάποιο τέχνασμα.
Συμπληρώστε τα παρακάτω...
Αταξίες…πάντα πρόθυμη να κάνω
Βαλίτσα…έτοιμη για κάποιο ταξίδι
Γεννήθηκα…κοντά στη θάλασσα
Δράκος…έχουμε όλοι από έναν μέσα μας και τον πολεμάμε
Ελπίδα…η ανάσα για τη ζωή
Ζαχαρωτά…δεν μπορώ να αντισταθώ
Ήρωες…οι καθημερινοί άνθρωποι που πασχίζουν στα δύσκολα
Θεός…πιστή για κάτι ανώτερο
Ιστορία…γνώση της ρίζας μας
Καθημερινότητα…γλυκές και πίκρες στιγμές
Λάθη…και ποιος δεν έχει κάνει;
Μπαούλο…γεμάτο παραμυθία
Ξαφνιάζομαι…όταν μου κάνουν εκπλήξεις
Παιχνίδια…πάντα με καλή παρέα
Ρομπότ…χωρίς συναισθήματα
Σκοτάδι…κάτι υπάρχει πέρα από αυτό
Ύπνος…ευκαιρία για ονειρεμένα ταξίδια
Φόβοι…γινόμαστε δυνατότεροι
Χαρτοπόλεμος…διάθεση για παιχνίδι
Ώρα να…χαμογελάσουμε
Σχολείο…ξέγνοιαστα χρόνια
Παιδιά…αθώα ματιά
Παραμύθι…ζεστή αγκαλιά σαν της μητέρας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου