ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΠΡΩΤΟΥ ΤΟΜΟΥ:
Δημογέροντας, ο Α σ η μ ά κ η ς, σεβαστός και δακτυλοδεικτούμενος. Σκληρός μα και με ευαισθησίες που ήξερε να τις κρύβει καλά μέσα του, να τις οργανώνει βήμα στο βήμα και να π ε τ υ χ α ί ν ε ι σχεδόν πάντα αυτό που ήθελε, χωρίς τυμπανοκρουσίες και ανούσιες τοποθετήσεις! Αγωνιστής από τα γεννοφάσκια του, οξύνους και διορατικός. Άρχισε να ετοιμάζεται, είχε συνεδρίαση σήμερα, 8 Νοεμβρίου του 1893, ε ν Μ έ τ ρ α ι ς της Ανατολικής Θράκης.
Ο καλαμαράς συνέχιζε να γράφει τις αποφάσεις της συνεδρίασης μα ο νους του κόλλησε σε μια φράση και τίποτα δεν άκουσε παρακάτω.
«Δ έ ο ν ή ο ύ; Δ έ ο ν ή ο ύ; Δ έ ο ν ή ο ύ; …»
Ένα ερωτηματικό που κλωθογυρίζει σε ολάκερο το βιβλίο, ζητά απάντηση για την τυράννια του απαγορευμένου έρωτα, τα αλισβερίσια παντός είδους, τα θαμμένα μυστικά, τον κρυμμένο θησαυρό, την επιλογή των γραμμάτων ως μέσο ελευθερίας, σε ζοφερούς καιρούς που μυρίζουν μπαρούτι, με τη θρυαλλίδα του πολέμου ν’ ανάβει. Αγγίζονται, όμως, με πείσμα τα όνειρα, βρίσκοντας καταφύγια απαντοχής. Αλλά έρχονται καιροί φουρτουνιασμένοι, μαρτυρικοί, με φιρμάνια, με φαρμάκια. Αφανίζονται, εκδιώκονται, απελαύνονται, χωρίς έλεος, λαοί, αρχίζοντας από το ρωμαίικο της Βόρειας Θράκης, τους Αρμένιους, τους Πόντιους, τους Μικρασιάτες, τους Ανατολικοθρακιώτες. Χαρίζονται τα χώματα. Ξεριζώνονται, οι για αιώνες ριζωμένοι σε τούτα. Άνθρωποι πηγαίνουν κι έρχονται – με κριτήριο τη θρησκεία – χωρίς να ρωτηθούν.
Ανταλλαγή το είπανε.
Ο καλαμαράς συνέχιζε να γράφει τις αποφάσεις της συνεδρίασης μα ο νους του κόλλησε σε μια φράση και τίποτα δεν άκουσε παρακάτω.
«Δ έ ο ν ή ο ύ; Δ έ ο ν ή ο ύ; Δ έ ο ν ή ο ύ; …»
Ένα ερωτηματικό που κλωθογυρίζει σε ολάκερο το βιβλίο, ζητά απάντηση για την τυράννια του απαγορευμένου έρωτα, τα αλισβερίσια παντός είδους, τα θαμμένα μυστικά, τον κρυμμένο θησαυρό, την επιλογή των γραμμάτων ως μέσο ελευθερίας, σε ζοφερούς καιρούς που μυρίζουν μπαρούτι, με τη θρυαλλίδα του πολέμου ν’ ανάβει. Αγγίζονται, όμως, με πείσμα τα όνειρα, βρίσκοντας καταφύγια απαντοχής. Αλλά έρχονται καιροί φουρτουνιασμένοι, μαρτυρικοί, με φιρμάνια, με φαρμάκια. Αφανίζονται, εκδιώκονται, απελαύνονται, χωρίς έλεος, λαοί, αρχίζοντας από το ρωμαίικο της Βόρειας Θράκης, τους Αρμένιους, τους Πόντιους, τους Μικρασιάτες, τους Ανατολικοθρακιώτες. Χαρίζονται τα χώματα. Ξεριζώνονται, οι για αιώνες ριζωμένοι σε τούτα. Άνθρωποι πηγαίνουν κι έρχονται – με κριτήριο τη θρησκεία – χωρίς να ρωτηθούν.
Ανταλλαγή το είπανε.
ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΤΟΜΟΥ:
«Κι έτσι καταντήσανε τους ανθρώπους να ‘ναι ίσοι κι όμοιοι με τις πραμάτειες. Άκου ανταλλαγή» μονολογεί αγαναχτισμένος ο Ασημάκης. Το αρχέγονο κύτταρο ουρλιάζει. Τριανταένα χρόνια πλεγμένα ανάμεσα στη μυθοπλασία και την ιστορία
Στα χέρια του ο Γιάγκος κρατά σφιχτά το α σ η μ ο κ α π ν ι σ μ έ ν ο κιτάπι με καταγραφές από το 1893 έως και το 1924, με της Ανατολής τα γλυκοχαράματα έως και τις δύσεις, που άλλοτε τις ακολουθούν αστροφεγγιές κι άλλοτε άφεγγες νυχτιές. Θεωρεί ευθύνη του, μέσα από τα αχνά και ξεθωριασμένα γράμματα να ανασύρει τις μνήμες, γιατί η εξέλιξη μέσα από τις μνήμες έρχεται. Ή όχι;
Να ιστορηθούν εντέλει στα φανερά, χωρίς ψιθύρους, μισόλογα και παρανοήσεις, τα γνωρίσματα κι οι λογισμοί μιας ευημερούσας κοινωνίας και να αποκαλυφθούν οι καταθέσεις της ψυχής τους. Θεωρεί τιμή του, τα κιτρινισμένα φύλλα κάποτε, όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου, όταν η μνήμη σταματήσει να πονά, να μετατραπούν σε λευκά νοσταλγικά φύλλα. Αλησμόνητα.
Από αγάπη στον παππού. Από σεβασμό σε όλους όσους πάσχισαν και λαχτάρισαν για την Π α τ ρ ί δ α!
Ένα μνημόσυνο χρέους για το τελευταίο ρωμαίικο.
Η Μικρή Πατρίδα χάθηκε. Όχι, η μνήμη. Η δική του υπόσχεση.
Στα χέρια του ο Γιάγκος κρατά σφιχτά το α σ η μ ο κ α π ν ι σ μ έ ν ο κιτάπι με καταγραφές από το 1893 έως και το 1924, με της Ανατολής τα γλυκοχαράματα έως και τις δύσεις, που άλλοτε τις ακολουθούν αστροφεγγιές κι άλλοτε άφεγγες νυχτιές. Θεωρεί ευθύνη του, μέσα από τα αχνά και ξεθωριασμένα γράμματα να ανασύρει τις μνήμες, γιατί η εξέλιξη μέσα από τις μνήμες έρχεται. Ή όχι;
Να ιστορηθούν εντέλει στα φανερά, χωρίς ψιθύρους, μισόλογα και παρανοήσεις, τα γνωρίσματα κι οι λογισμοί μιας ευημερούσας κοινωνίας και να αποκαλυφθούν οι καταθέσεις της ψυχής τους. Θεωρεί τιμή του, τα κιτρινισμένα φύλλα κάποτε, όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου, όταν η μνήμη σταματήσει να πονά, να μετατραπούν σε λευκά νοσταλγικά φύλλα. Αλησμόνητα.
Από αγάπη στον παππού. Από σεβασμό σε όλους όσους πάσχισαν και λαχτάρισαν για την Π α τ ρ ί δ α!
Ένα μνημόσυνο χρέους για το τελευταίο ρωμαίικο.
Η Μικρή Πατρίδα χάθηκε. Όχι, η μνήμη. Η δική του υπόσχεση.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ:
Γεννήθηκα το 1958, στη Θεσσαλονίκη.
Μέχρι τα δεκαοκτώ μου χρόνια έζησα στη Γέφυρα Θεσσαλονίκης - το παλιό Τοψίν (Topsin) -, ιστορική έδρα του δήμου Χαλκηδόνας.
Σήμερα, ζω στην Περαία Θεσσαλονίκης.
Με κάμποσα χρόνια στο χώρο της εκπαίδευσης έσκυψα πάνω στα παιδιά, ακούμπησα το αλλιώτικο, το διαφορετικό, κι όλοι μαζί βρήκαμε τη δική μας γλώσσα, με καθάρια ματιά χωρίς παρωπίδες.
Στο «Δ έ ο ν ή ο ύ», έσκυψα κι ακούμπησα με τον τρόπο που διδάχτηκα από τα παιδιά. Αυτόν της ενότητας και της συμπόρευσης.
Μέχρι τα δεκαοκτώ μου χρόνια έζησα στη Γέφυρα Θεσσαλονίκης - το παλιό Τοψίν (Topsin) -, ιστορική έδρα του δήμου Χαλκηδόνας.
Σήμερα, ζω στην Περαία Θεσσαλονίκης.
Με κάμποσα χρόνια στο χώρο της εκπαίδευσης έσκυψα πάνω στα παιδιά, ακούμπησα το αλλιώτικο, το διαφορετικό, κι όλοι μαζί βρήκαμε τη δική μας γλώσσα, με καθάρια ματιά χωρίς παρωπίδες.
Στο «Δ έ ο ν ή ο ύ», έσκυψα κι ακούμπησα με τον τρόπο που διδάχτηκα από τα παιδιά. Αυτόν της ενότητας και της συμπόρευσης.
Ευθαλία Ασημακίδου.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΖΩΝΑΡΑΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ:
Απόσπασμα με με την περιγραφή του ζωναράδικου χορού
«… Όταν, δε, έφτασαν στο ζενίθ, στο τσακίρ κέφι,
σηκώθηκαν από τις καρέκλες και άνοιξαν την εξώθυρα.
Όρμησαν στον αυλόγυρο.
Πώς να χορέψουν τον ζωναράδικο μέσα στον οντά;
Θα πέσει το ξύλινο κονάκι από τα δυνατά πατήματα
και τα πεταχτά πηδήματα. Από τις φιγούρες της έντασης και του ρυθμού.[...]
Ανοίγουν αργά τις περπατησιές.
Σε ανοιχτό κύκλο σέρνουν τους βηματισμούς.
Πλέκουν τα χέρια χιαστί.
Γραπώνονται από τα ζωνάρια και αγκιστρώνονται με ισχυρές λαβές.
Αντλούν απ’ τις λαβές, στήριξη και δύναμη.
Ο ένας από τον άλλον.
Ο άντρας από τη γυναίκα.
Και όσο τα λαλήματα δυναμώνουν τον παλμό,
τόσο γρηγορεύουν οι πατημασιές των πελμάτων.
Ταρακουνιούνται τα σώματα.
Θερμαίνονται οι σχέσεις και πλησιάζουν τα κορμιά.
Ξεπηδούν οι αισθήσεις και αρμενίζει η ψυχή.
Ο Νικολής τυλίγει τον κύκλο.
Η Ευθαλία τον ξετυλίγει.
Με γρήγορα πατήματα.
Και πάλι και ξανά.
Σαν αγαπησιάρικο σαλιγκάρι που από τη μια μαζεύεται
κι από την άλλη τανύζεται κι απλώνεται.
Ανοίγει και κλείνει.
Κεντούν οι βηματισμοί στη γη,
με βελονιές αόρατες,
γρήγορες και συνεχόμενες.
Το δεξί πέλμα πατά με δύναμη στο χώμα,
ενώ το αριστερό σταυρώνει πάνω στο δεξί.
Απλώνει το δεξί, λυγίζει κι ανασηκώνει τη φτέρνα.
Με γρηγοράδα κι ελαφρύ λύγισμα το αριστερό σηκώνεται λοξά.
Η παλάμη του Νικολή χτυπά τη σηκωμένη φτέρνα.
Στολίζεται το κέντημα με μπιχλιμπίδια. Τα τσαλιμάκια.
Ο λυράρης να παίζει.
Η γκάιντα να μη σταματά τα λαλήματα.
Το νταούλι να θεριεύει τους ρυθμικούς υπόκωφους ήχους,
όλο βιάση και να τους ξεσηκώνει.
Οι παιχνιδιάτορες να μη σταματούν
να φουντώνουν την ευθυμία.
Την ένταση.
Κι ο αέρας να φυσά.
Ανεμοζάλη στα έξω και στα μέσα.
Τους ανεμίζει. Τους συμπαρασύρει. Τους ανασηκώνει.
Υπερίπτανται μέσα στην παραζάλη του χορού.
Και όσο προχωρά ο χορός, ο ανοιχτός κύκλος κλείνει.
Σφραγίζει.
Ο Νικολής δίνει το χέρι του και πιάνει το χέρι της Ευθαλίας,
της τελευταίας γυναίκας του κύκλου.
Το απαιτεί το αντέτι.
Το χέρι της πρώτης και της τελευταίας γυναίκας του κύκλου, συγγενικό αντρικό χέρι το βαστάει.
Να δένεται η φαμίλια, όπως και στο διάβα της ζωής,
με γερά δεσίματα.
Ζωναράδικα.
Να βαστιέται γερά.
Να γιατροπορεύει ο ένας τον άλλο.
Να γλυκαίνουν τα φαρμάκια κι οι καημοί.
Κουμάντο άλλοι να μην κάνουν και να μη χωρούν.
Μην τη μαράνουν και σμπαραλιάσει σε χίλια δυο κομμάτια.
Τα λαλήματα συνεχίζουν ολοένα
να επιταχύνουν τον ρυθμό.
Σαλεύουν τα χείλη κι αναφωνούν ζωηρά
και με ρυθμό, « Ίχου – ου, ίχου -ου,ίχου -ου…»
Τραβούν οι φλογισμένες κραυγές στα ουράνια.
Σαν βολίδες.
Τρυπούν τα σύννεφα.
Φτάνουν στα σύμπαντα….»
1. Πείτε μας πως αποφασίσατε να γράψετε το βιβλίο σας;
Από το 2007 και μετά, θέλοντας να μάθω περισσότερα από όσα είχα ακούσει, από τις νοσταλγικές διηγήσεις των προσφύγων δεύτερης γενιάς για τις χαμένες πατρίδες, ξεκίνησα να ψάχνω στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ) και του Ιστορικού Αρχείου Μακεδονίας (ΙΑΜ). Όσο βυθιζόμουν στις καταγραφές τόσο περισσότερο ήθελα να γνωρίσω κι άλλες πτυχές της ζωής τους, πέρα από τις πληροφορίες τις αποτυπωμένες σε συνεδριάσεις της Δημογεροντίας, με επακόλουθο να συνεχίσω την έρευνα στα αρχεία του Θρακικού Κέντρου Μελετών, όπου διασώζεται ολάκερη η λαογραφία και όχι μόνο. Καίριες πληροφορίες συνέλεξα και από τους ιστορικούς μελετητές για τους καιρούς εκείνους. Το υλικό που μάζεψα για τον κόσμο του χτες, ήταν αρκετά μεγάλο και ζητούσε διέξοδο. Τι καλύτερος τρόπος από το να αποτυπωθεί σ’ ένα βιβλίο με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια. Επέλεξα επίσης τα στοιχεία της έρευνας να τα εκφράσω υπό μορφή μυθοπλασίας έτσι που να είναι βατά και κατανοητά από μεγαλύτερη μερίδα του αναγνωστικού κοινού.
2. Μέσα από το βιβλίο σας θέλετε να στείλετε κάποια μηνύματα;
- Πολλά. Αρχίζοντας από τη δομή και τη λειτουργία μικρών Πατρίδων μέσα στην Οθωμανική αυτοκρατορία καθώς και με τους μηχανισμούς που ανέπτυξαν ώστε να ακμάζουν και να ανθούν στηριζόμενες στη αλληλεγγύη, στην σκληρή δουλειά, στην παιδεία που ρίχνει το βάρος της στην γλώσσα, στην ιστορική μνήμη. Συνεχίζοντας με τους τρόπους και τους μηχανισμούς αντίστασης απέναντι στις απαγορεύσεις και τις κατά καιρούς μηχανορραφίες των εκάστοτε σουλτάνων. Τελειώνοντας με την «ψυχή βαθιά» που επέδειξε το ρωμαίικο απέναντι στους διωγμούς, στις απελάσεις, στην καταστροφή της Σμύρνης, στην ανταλλαγή των πληθυσμών. Και εντέλει, επειδή η ζωή κύκλος είναι και γυρίζει, ας έχουμε κατά νου τη φράση του Κίρκεγκορ: «Η ζωή βιώνεται κοιτάζοντας προς τα εμπρός, αλλά την κατανοούμε κοιτάζοντας προς τα πίσω».
3. Ποια είναι η ανταπόκριση του κοινού μέχρι τώρα;
- Μέσα στις τόσες λίγες μέρες της κυκλοφορίας του ΔΕΟΝ Ή ΟΥ, το κοινό το αγκάλιασε με αγάπη. Συγκινητικές στιγμές ζω καθημερινά μέσα από προφορικές μαρτυρίες δια ζώσης, τηλεφωνικές, μηνυμάτων καθώς και με την αλληλοεπίδραση μέσα από τα social media.
4. Ποιο είναι το συναίσθημα ενός συγγραφέα που πιάνει πρώτη φορά το βιβλίο του στα χέρια του;
- Η ελευθερία που μου δίνεται, να το διαβάσω χωρίς να νοιάζομαι για να εντοπίσω πιθανά λάθη ή παραλείψεις. Η ελευθερία στην αναγνωστική απόλαυση.
5. Πόσο ταυτίζεστε με την ηρωίδα- ήρωα του βιβλίου;
- Όταν αποφασίζεις να αναβιώσεις τα πρόσωπα του χτες, στηριζόμενη σε προσωπικές μαρτυρίες και σε ερευνητικά στοιχεία, σίγουρα υπεισέρχεται ο υποκειμενικός παράγοντας και η δική σου αξιακή ματιά όσο αφορά τη θεώρηση της ζωής. Πολλές φορές μεταφράζοντας τις ζωές των ηρώων ταυτίζομαι μαζί τους, άλλες πάλι όχι.
6. Όταν ήσασταν μικρή πώς φανταζόσασταν τον εαυτό σας;
- Γενικά είμαι άνθρωπος της προσφοράς γιατί θεωρώ πως είναι ο μόνος τρόπος για να βρει καταφύγιο και απάγκιο η ψυχή μου, έτσι λοιπόν το ονείρεμα μου περιστρεφόταν σε πράξεις που θα μου έδιναν τη δυνατότητα να ελαφρώνει το είναι μου.
7. Είστε ευαίσθητη;
- Ιδιαίτερα.
8. Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας;
- Μη μου πάθουν κακό οι άνθρωποι που αγαπώ.
9. Ποιά μουσική σας αρέσει;
- Πολλά είδη. Από κλασική, rock, νέο κύμα, έντεχνο λαϊκό, ρεμπέτικο, παραδοσιακό…
10.Τι όνειρα έχετε για το μέλλον ;
- Να καταφέρω να γράψω ένα ακόμη βιβλίο για τα πέτρινα χρόνια του ελληνισμού.
11.Τι σας στεναχωρεί ;
- Η έλλειψη επικοινωνίας.
12.Πείτε μας τρία χαρακτηριστικά σας.
- Ευαίσθητη, ονειροπόλα αλλά πατώντας γερά στα πόδια μου.
13. Πώς νιώθετε όταν γράφετε τη λέξη τέλος στο βιβλίο σας;
- Πως τώρα πια δεν μου ανήκει.
14. Ετοιμάζετε κάτι άλλο τώρα;
- Ναι. Έχω αρκετό υλικό μαζεμένο και οργανώνω το επόμενο ταξίδι.
15. Πώς ξεκινήσατε τη συγγραφή;
- Σκεπτόμενη πως το υλικό που μάζευα επί χρόνια όφειλα να το κοινωνήσω δημόσια.
16. Πόσα βιβλία έχετε γράψει και ποιά είναι αυτά;
- Το ΔΕΟΝ Ή ΟΥ, είναι το πρώτο μου δίτομο βιβλίο που εκδόθηκε. Στα συρτάρια μου υπάρχει υλικό ανέκδοτο.
17.Τι αγαπήσατε περισσότερο στο τελευταίο βιβλίο σας;
- Την αξιοπρέπεια με την οποία οι ήρωές μου αντιμετωπίζουν τα σκαμπανεβάσματα και τα στραπάτσα της ζωής.
18.Οταν τελειώσατε το βιβλίο σας ποιός/ά το διάβασε πρώτος;
- Η κόρη μου, η Αγγελική.
19. Ποιές αντιδράσεις είχαν η οικογένειά σας, τα αγαπημένα σας πρόσωπα όταν έμαθαν ότι θα εκδώσετε το βιβλίο σας;
- Θετικές και υποστηρικτικές.
20. Πώς αντιμετωπίζετε γενικά τις κριτικές, είτε θετικές είτε αρνητικές;
- Κάθε είδους κριτική καλοδεχούμενη, αρκεί να γίνεται με ειλικρινείς προθέσεις.
21. Τι προσφέρει το βιβλίο σας στον αναγνώστη;
- Απάντησα σχετικά και σε προηγούμενη ερώτησή σας. Κυρίως κοιτάζοντας προς τα πίσω να κατανοήσουμε το παρόν. Συνάμα ανασύρει νοσταλγικές μνήμες, αναδεικνύει τον γλωσσικό πλούτο μιας διαλέκτου που χάνεται, ζωντανεύει συνήθειες ήθη και έθιμα, πλανεύει με τις αξίες και τρόπο ζωής του χτες, περιγράφει το πολιτικό κοινωνικό γεωγραφικό περιβάλλον μέσα στο οποίο κινείται ο μύθος του βιβλίου, ανασταίνει τον ελληνισμό και τα χαρίσματα του. Και όλα αυτά γιατί; Επιτρέψτε μου να αναφέρω τη φράση των ηρώων μου: «Γιατί η εξέλιξη μέσα από τις μνήμες έρχεται. Ή όχι;»
22. Όταν γράφατε γνωρίζατε από πριν την ιστορία ή είχατε κατεύθυνση από τους ήρωες σας;
- Όταν έγραφα τα καθαρά ιστορικά στοιχεία, φυσικά και τα απέδιδα στη διάστασή τους. Όσο αφορά τη μυθοπλασία άλλες φορές με κατεύθυναν οι ήρωές μου και άλλες η δική μου αξιακή θεώρηση των πραγμάτων.
23. Το τέλος το ορίζετε εσείς ή ο ήρωας σας;
- Το τέλος του ΔΕΟΝ Ή ΟΥ, το όρισε η ιστορία.
24. Από τι εμπνέεστε;
- Ότι ο άνθρωπος μπορεί να γίνει καλύτερος αρκεί να το θελήσει. Να αναγεννηθεί.
25. Ποιο είναι το αγαπημένο σας τραγούδι;
- Ο Ερωτόκριτος σε όλες τις διασκευές που κυκλοφορεί μέχρι σήμερα.
26. Ποια είναι η πιο ευτυχισμένη παιδική σας ανάμνηση;
- Πολλές οι αναμνήσεις μου, οι οποίες ακουμπούν στην χωρίς όρια αγάπη και έγνοια που μου χάριζαν καθημερινά οι γονείς μου. Με κορυφαία στιγμή, την πρώτη μου εγκυκλοπαίδεια (ΝΟΜΠΕΛ) που μου αγόρασε ο πατέρας μου παρόλες τις οικονομικές δυσκολίες που είχε, βλέποντας απλά το βλέμμα μου και τη λαχτάρα μου να την κάνω δική μου, κι ας μην είχε δεύτερο παντελόνι να φορέσει.
27. Ποια ήταν η πιο σημαντική στιγμή της ζωής σας;
- Όταν ήρθαν στη ζωή μου τα κορίτσια μου, η Κατερίνα μου και η Αγγελική μου.
28. Γίνατε αυτό που ονειρευόσασταν να γίνετε;
- Θεωρώ, πως ναι!
29. Ποιο είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο που αντιμετωπίσατε στη συγγραφή; Ή μετά τη συγγραφή;
- Κανένα.
30. Καριέρα ή οικογένεια; Τι από τα δυο επιλέγετε;
- Οικογένεια.
31. Για τι έχετε μετανιώσει;
- Μερικές φορές για τις λάθος επιλογές μου, αλλά σκεφτόμενη όμως, πως, κι αυτές μου χάρισαν εμπειρία, τελικά ίσως καλώς τις έκανα.
32. Τι σας ενοχλεί περισσότερο στους άλλους;
- Η έλλειψη σεβασμού, η αδιακρισία. Το απόλυτο της γνώσης.
33. Τι σας αρέσει να διαβάζετε;
- Κυρίως ιστορικά μυθιστορήματα.
34. Ποιος είναι ο μεγαλύτερός σας πόθος;
- Να ταξιδέψω σε μέρη που νιώθω πως αγγίζουν την ψυχή μου.
35. Ποιος είναι ο αγαπημένος σας συγγραφέας;
- Ποιόν να πρωτοαναφέρω; Πολλοί! Στο ΔΕΟΝ Ή ΟΥ αναφέρομαι μέσα από τους ήρωές μου σε κλασικούς συγγραφείς και κορυφαίους ποιητές.
36. Πείτε μας δυο πράγματα που δεν συγχωρείτε σε μια σχέση;
- Την υποκρισία και το ψέμα.
37. Ένα όνειρο που είχατε από παιδί κι έχει πραγματοποιηθεί;
- Το ότι κρατώ στα χέρια μου το ΔΕΟΝ Ή ΟΥ.
38. Έχετε κάποια χόμπι;
- Αρκετά σε σημείο που να μην μου φτάνει η μέρα μου για να ασχοληθώ με όλα όσα θέλω να κάνω. , με αποτέλεσμα να ξεκλέβω και λίγο χρόνο από την νυχτερινή ξεκούρασή μου.
39. Ποιά ήταν η τελευταία φορά που κλάψατε και γιατί;
Μόλις κράτησα σε έντυπη μορφή το ΔΕΟΝ Ή ΟΥ, διαβάζοντας την αφιέρωση, «στη μνήμη του Γιάγκου». Το όνομα του πατέρα μου, μου ‘φερε δάκρυα, νοσταλγικές μνήμες, απερίγραπτη συγκίνηση κι όλο αυτό εκφράστηκε με το κλάμα.
40. Ποια ήταν η τελευταία φορά που γελάσατε και γιατί;
- Όπως δε μπορούμε να ζήσουμε χωρίς νερό και τροφή έτσι και το γέλιο αποτελεί για μένα πηγή ζωής. Μόλις πριν λίγο, απλά και μόνο με κάποιο ευφυή σχολιασμό φίλου μου.
41. Πείτε μας μια μέρα της καθημερινότητάς σας;
- Μέχρι και πριν λίγο καιρό κλεισμένη μέσα και γράφοντας για 12 με 15 ώρες καθημερινά. Τώρα μου δίνεται ο χρόνος να κάνω μια βόλτα και να αγναντεύω τη θάλασσα για ώρες, να συναντηθώ με φίλους και να βγάλουμε τα εσώψυχά μας στη φόρα συνοδεία ευεργετικής ρακής και υπέροχων μεζέδων, όπως και, το να αφοσιωθώ και να διαβάσω βιβλία της προτίμησής μου που για καιρό μένανε ανέγγιχτα ή και να δω μια καλή ταινία.
42. Τι λατρεύετε περισσότερο;
- Τα παιδιά μου.
43. Σε τι δεν μπορείτε να αντισταθείτε;
- Αν εννοείτε φαγητό, στις ανατολίτικες γεύσεις.
44. Έχετε σκεφτεί κάποια από τις ιστορίες των βιβλίων σας ως θεατρικό έργο ή κινηματογραφική ταινία;
- Οι φίλοι μου, ναι, και μου το λένε. Δεν αποτελεί αυτοσκοπό για μένα.
45. Υπάρχει κάποιος λογοτεχνικός χαρακτήρας από το βιβλίο σας τον οποίο θα σκεφτόσασταν να ξαναζωντανέψετε και σε επόμενα βιβλία;
- Ναι, υπάρχει!
46. Πείτε κάτι που θα θέλατε να ξέρει για εσάς το αναγνωστικό κοινό και οι θαυμαστές σας.
- Το σημείωμα που παραθέτω στις πρώτες σελίδες του ΔΕΟΝ Ή ΟΥ είναι ξεκάθαρο και σας το παραθέτω
«Χρόνια και χρόνια για ώρες πολλές έψαχνα παλιοκαιρισμένες φυλλάδες, ασημοκαπνισμένα τεφτέρια, ξανά και ξανά, λέξη στη λέξη, μερικές φορές και με μεγεθυντικούς φακούς. Μέσα τους ανακάλυψα υλικά μυρωδάτα που μου σπάγανε τη μύτη. Ανατολίτικα. Διαφορετικά και συνάμα τόσο όμοια.
Προσπάθησα να καλομαγειρέψω τα υλικά που μάζεψα, με το αρχικό συστατικό να προέρχεται απ’ το 1893 έως και το τελικό τσεσίτι του 1924, σ’ ένα μυθιστόρημα με συνταγή απλή, βασισμένη στην αγάπη, στη μνήμη, στην ταυτότητα. Επί καιρό ανακάτευα τις μοσχοβολιές του χτες. Πρόσθεσα λίγη ακόμη κανέλα και γαρύφαλλο, ενώ δεν έλειψαν και τα κάθε λογής μπαχαρικά, τα μυθοπλαστικά, σε ποσότητες και αναλογίες τόσες όσες, ώστε να δέσουνε με αρμονία.
Κάμποσοι ήρωες είναι πραγματικοί με βηματισμούς καταγεγραμμένους στα ιστορικά κιτάπια, άλλοι πάλι ανήκουν στη σφαίρα της μυθοπλασίας. Ωστόσο η αναβίωση γεγονότων μέσα από τριάντα ένα χρόνια ιστορίας δε χωρά σε παραποιήσεις και μυθοπλασίες, καταγράφονται λοιπόν και εκθέτονται στη διάστασή τους από εξονυχιστικά διασταυρωμένες πηγές περί της εποχής.
Ελπίζω η οσμή της μαγειρίας μου να φτάσει και στις δικές σας μύτες. Δε θα παρέμβω στην όποια σχέση πετύχετε εσείς με το βιβλίο. Η απόλαυση κατά τη γνώμη μου, δε χρειάζεται παραινέσεις, οδηγίες, εξηγήσεις, υποκατάστατα, πρόσθετα.
Σε αντίθετη περίπτωση χάνεται η μαγεία, ξεφτίζει, καθοδηγείται. Εσείς και μόνο εσείς με το «Δέον ή ού» απέναντί σας, οι δυο σας φάτσα κάρτα, θα κρίνετε, αν η συνταγή πέτυχε. Αν σας ταιριάζει. Αν θα είστε σε θέση, να δώσετε απάντηση στο βασανιστικό ερώτημα του τίτλου που κλωθογυρίζει σε όλα τα κεφάλαια.
Το αφήνω στα χέρια σας. Στης καρδιάς σας το κουμάντο.
Κάποτε ήταν δική μου υπόθεση και πράξη αυτογνωσίας.
Τώρα, όχι.
Σας ανήκει.»
47. Το βιβλίο σας απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό;
- Τα ιστορικά γεγονότα μέσα στα οποία εξελίσσεται ο μύθος του βιβλίου και καταγράφονται λεπτομερώς έχουν καταστεί αντικείμενο μελέτης ανθρώπων ανά τον κόσμο, πόσω μάλλον όταν τα γεγονότα αυτά είναι η ιστορία του ελληνικού γένους. Θεωρώ πως μας αφορά όλους.
48. Εάν έχετε γράψει επόμενο βιβλίο θα μπορούσατε να μας πείτε τι πραγματεύεται;
- Είναι πολύ νωρίς ακόμη αλλά όπως είπα και παραπάνω θα ήθελα να καταγράψω τα πέτρινα χρόνια του ελληνισμού..
49. Τι έχετε να συμβουλέψετε - πείτε σε νέους συγγραφείς που σκέφτονται να εκδώσουν το πρώτο τους βιβλίο;
- Η έκδοση ενός βιβλίου είναι ένας πολύ ωραίος τρόπος να επισφραγιστεί το ταξίδι της συγγραφής αλλά δεν αποτελεί αυτοσκοπό.,
50. Πόσο χρόνο σας πήρε να ολοκληρώσετε το βιβλίο σας;
- Η έρευνα ξεκίνησε το 2007, στην αρχή με αργούς ρυθμούς και όσο προχωρούσε ο καιρός με περισσότερο έντονους. Η συγγραφή κράτησε δύο χρόνια με 12 έως και 15 ώρες καθημερινής εργασίας.
51 Τι ήταν αυτό όμως που σας έκανε να συγγράψετε για πρώτη φορά ένα μυθιστόρημα; Ποιο το ερέθισμα;
- Η διατήρηση της μνήμης, η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και τα πανανθρώπινα συναισθήματα που δεν γνωρίζουν σύνορα και φραγμούς.
52. Αν είχατε ένα βιβλιοπωλείο πως θα το φανταζόσασταν;
- Σε προηγούμενη απάντησή μου σας είπα πως είμαι ονειροπόλα έτσι μπορώ να σας εκθέσω με άνεση την ιδέα μου: Ολοτρόγυρα τοίχοι φορτωμένοι με βιβλία δερματόδετα και μη, στο κέντρο μακρόστενα τραπέζια ανάγνωσης και παραδίπλα στεγασμένος ένας άλλος χώρος όπου οι αναγνώστες θα συζητούν, θα προβληματίζονται συνοδεία εξαιρετικών μεζέδων και ποτού της προτίμησής τους. Επίσης καλό θα ήταν να προβλεφθεί και ένας χώρος υπό μορφή ξενοδοχείου, όπου θα μπορούν να διαμένουν οι διαβατάρηδες φιλαναγνώστες. Τώρα ακριβώς σας περιέγραψα τη λειτουργία της Λέσχης των Μετρών στη Ανατολική Θράκη κατά τον δέκατο ένατο αιώνα. Στο ΔΕΟΝ Ή ΟΥ γίνεται εκτενής αναφορά.
53. Πείτε μας 3 πράγματα που θέλετε από έναν εκδοτικό οίκο.
- Να σεβαστεί αρχικά το πόνημα. Να το αναδείξει με τη γραφιστική εργασία, την επιμέλεια και να το προωθήσει με σεβασμό τόσο στο συγγραφέα όσο και στο αναγνωστικό κοινό.
54. Πώς είναι ο κόσμος των εκδόσεων σε γενικές γραμμές, καλός ή κακός;
- Δεν έχω ιδιαίτερη εμπειρία αλλά σ’ αυτήν την πρώτη μου προσπάθεια αισθάνομαι ιδιαίτερα τυχερή καθώς οι εκδόσεις Φυλάτος, μου έδειξαν πέρα από τον άριστο επαγγελματισμό τους και ανθρώπινο πρόσωπο σε σημείο να τους νιώθω οικογένεια.
55. Τί αποτελεί για εσάς λογοτεχνία; Για την ακρίβεια, τί θεωρείτε εσείς «καλή» λογοτεχνία; Υπάρχει καλή και κακή λογοτεχνία τελικά;
- Διαβάζοντας λογοτεχνικά βιβλία μετέχουμε σε αγωγή παιδείας, διδαχής, μπορεί ακόμη να επιδράσουν στον χαρακτήρα μας και να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Και σίγουρα είναι μια γροθιά στην καθημερινότητα, μια άλλη ματιά που ποτέ ίσως δεν είχε περάσει από το νου μας. Όταν ο αναγνώστης παρασύρεται από τη δύναμη του λόγου και ζει μέσα από τις σελίδες την κάθε στιγμή, όταν βιώνει τα γεγονότα με την ψυχή του, όταν συγκινείται, όταν δακρύζει, όταν γελά, όταν το ενδιαφέρον του, κρατιέται αμείωτο και εντέλει, όταν το βιβλίο τον αγγίζει τόσο ώστε να γίνεται δική του υπόθεση καθώς εγείρονται μέσα του πανανθρώπινα συναισθήματα, αυτό νομίζω πως είναι καλή λογοτεχνία. Υπάρχει και η κακή, η οποία δεν έχει τη δύναμη να προκαλεί όλα τα παραπάνω , αλλά πιστεύω πως και από αυτήν, κάτι μπορείς να πάρεις.
56. Από την εμπειρία σας, πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι να ξεκινήσει κάποιος την παρουσία του βιβλιογραφικά; Εννοώντας αν χρειάζεται κάποιου είδους αποδοχή του κόσμου πρωτίστως ή αν μπορεί ο καθένας να προχωρήσει σε μια κυκλοφορία βιβλίου που έγραψε έτσι αυτόβουλα, ίσως και με δική του οικονομική επιβάρυνση; Τι χρειάζεται για να το πραγματώσει σαν εγχείρημα;
- Η θέληση να πραγματώσεις το όνειρό σου κάνει τα δύσκολα εύκολα. Δρόμοι υπάρχουν πολλοί και ο καθένας μπορεί να επιλέξει ό,τι του ταιριάζει ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του.
57. Ποιά/ος ηθοποιός θα θέλατε να ενσαρκώσει στην οθόνη ή στο θέατρο την ηρωίδα/ήρωα του βιβλίου σας;
- Δεν το έχω σκεφτεί και δεν αποτελεί αυτοσκοπό μου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου